آموزش نویسندگی و داستان نویسی
نویسندگی، یکی از والاترین جلوههای خلاقیت انسانی است؛ هنری که از دل اندیشه و احساس برمیخیزد و در قالب واژهها، جان میگیرد. در دنیای امروز که انتقال معنا و روایت، نقشی تعیینکننده در فرهنگ، رسانه و ارتباطات دارد، تسلط بر فنون نویسندگی تنها یک مهارت شخصی نیست، بلکه ضرورتی حرفهای و فرهنگی محسوب میشود. بسیاری از علاقهمندان به نویسندگی، استعداد و شور لازم را دارند اما در تبدیل ایده به اثر، با دشواریهایی روبهرو میشوند. دلیل این امر، ناآشنایی با ساختار علمی و نظاممند نویسندگی است. خلق یک داستان موفق، نه حاصل تصادف و الهام لحظهای، بلکه نتیجهی آگاهی از عناصر بنیادین روایت، شناخت زبان و لحن، و تسلط بر منطق درونی اثر است. از همینرو، آموزش تخصصی نویسندگی میتواند تفاوت میان «نوشتن صرف» و «آفرینش ادبی» را رقم بزند.
دوره آموزش نویسندگی دقیقاً با چنین هدفی طراحی شده است. این دوره، راهنمایی جامع برای آن دسته از افرادی است که میخواهند مسیر نویسندگی را بهصورت اصولی و حرفهای آغاز کنند. محتوای دوره بر پایهی دههها تجربهی علمی و عملی دکتر سرشار در حوزهی ادبیات داستانی شکل گرفته و به گونهای تنظیم شده که هنرجو را از نخستین گامهای ایدهیابی تا درک عناصر ساختاری داستان همراهی کند. این دوره، نه تنها به آموزش مبانی فنی داستاننویسی میپردازد، بلکه به پرورش تفکر خلاق، تقویت قدرت تحلیل، و شکلگیری نگاه شخصی هنرجو نیز توجه ویژه دارد. در نتیجه، شرکتکنندگان میآموزند چگونه ایدههای ذهنی خود را به داستانهایی ساختارمند و اثرگذار تبدیل کنند.
بدین ترتیب، این دوره فرصتی است برای آنکه علاقهمندان، دانش و مهارت خود را در محیطی علمی و هدفمند توسعه دهند، از تجربهی یکی از برجستهترین استادان این حوزه بهرهمند شوند، و گامی جدی در مسیر حرفهای شدن در عرصهی نویسندگی بردارند.
توضیح اجمالی دوره
این دوره با حضور دکتر محمدرضا سرشار با هدف تربیت نویسندگانی خلاق، ساختارمند و اندیشهورز طراحی شده است. این دوره حاصل سالها تجربهی آموزشی و پژوهشی دکتر سرشار در حوزهی ادبیات داستانی است و محتوای آن به گونهای تنظیم شده که شرکتکنندگان را از مرحلهی کشف ایده تا نگارش و بازنویسی حرفهای همراهی میکند. رویکرد اصلی دوره، ترکیب علم و تجربه است. در جلسات آموزشی، مبانی نظری داستاننویسی با تمرینهای عملی و تحلیل آثار نمونه در هم میآمیزد تا فراگیران، هم درک عمیقتری از ماهیت داستان پیدا کنند و هم توانایی بهکارگیری اصول در نوشتار خود را به دست آورند.
شرکت در این دوره به علاقهمندان کمک میکند تا:
-
اصول بنیادین روایت و ساختار داستان را بشناسند و درک کنند که چگونه هر داستان از تعامل میان ایده، شخصیت و پیرنگ شکل میگیرد.
-
ایدههای خام ذهنی را به طرحهایی قابلاجرا و روایتهایی هدفمند تبدیل کنند.
-
با عناصر ششگانهی داستان — از پیرنگ تا درونمایه — به صورت علمی و کاربردی آشنا شوند.
-
فنون ایدهپردازی و خلاقیت در نویسندگی را بیاموزند و توانایی خود را در تولید سوژههای نو تقویت کنند.
-
مهارت تحلیل و نقد آثار ادبی را به دست آورند و بتوانند نقاط قوت و ضعف نوشتههای خود یا دیگران را شناسایی کنند.
-
اصول بازنویسی و ویرایش خلاقانه را فراگیرند تا بتوانند کیفیت نهایی آثار خود را بهصورت حرفهای ارتقا دهند.
-
با قالبهای مختلف داستانی از جمله داستان کوتاه، داستان بلند، داستانک و روایت خلاق آشنا شوند و ویژگیهای هر قالب را در عمل بیازمایند.
-
توانایی ایجاد سبک شخصی و لحن منحصربهفرد در نوشتار را پیدا کنند و مسیر خود را در میان سبکهای متنوع نویسندگی بیابند.
-
نگاه تحلیلی و تفکر روایی خود را تقویت کنند تا بتوانند از زاویهای آگاهانهتر به جهان و انسان بنگرند.
دورهی آموزشی بهصورت گامبهگام و هدفمند طراحی شده است؛ بهگونهای که هم برای نویسندگان تازهکار و هم برای افراد دارای تجربهی اولیه در نوشتن، مفید، الهامبخش و کاربردی باشد. هر بخش از آموزش، با تمرینها و مثالهای عملی همراه است تا هنرجویان بتوانند آموختههای خود را بلافاصله در متن به کار بگیرند و نتیجهی آن را در نوشتهی خود مشاهده کنند. ویژگی برجستهی این دوره در آن است که هنرجویان تنها شنوندهی مفاهیم نیستند؛ بلکه با حضور فعال در فرایند نوشتن، نقد و بازنویسی، تجربهی واقعی نویسندگی را از نزدیک لمس میکنند. در پایان دوره، شرکتکنندگان علاوه بر تسلط بر اصول فنی، اعتمادبهنفس لازم برای خلق و انتشار آثار خود را نیز به دست خواهند آورد.
درباره استاد دکتر محمدرضا سرشار
دکتر محمدرضا سرشار (با تخلص «رضا رهگذر») یکی از چهرههای برجسته و تأثیرگذار در عرصهی ادبیات داستانی، آموزش نویسندگی و نقد ادبی در ایران است. او در ۲۳ خرداد ۱۳۳۲ در شهر کازرون به دنیا آمد و مسیر تحصیلی و حرفهای خود را ابتدا در رشتههای فنی و ریاضی آغاز کرد؛ سپس با گرایش به هنر و نویسندگی، به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران راه یافت.
فعالیتها و مسئولیتها
-
سرشار از سالهای آغازین نویسندگی حرفهای، علاوه بر نویسندگی داستان، به گویندگی نیز پرداخت و اجرای برنامهی رادیویی «قصهی ظهر جمعه» را برعهده داشت.
-
وی در عرصه روزنامهنگاری و سردبیری نشریات نیز فعال بوده است؛ از جمله سردبیری ماهنامههایی در حوزه ادبیات کودکان و نوجوان.
-
یکی دیگر از مسئولیتهای مهم او، عضویت و ریاست در نهادهای ادبی بوده است. به عنوان مثال، از اعضای هیئت مؤسس و مدیران انجمن قلم ایران بوده است.
-
همچنین، به عنوان داور در جشنوارهها و دورههای ادبی حضور داشته و نقش مهمی در هدایت آثار تازهنویسان ایفا کرده است.
تألیفات برجسته
-
سرشار تاکنون بیش از ۱۳۰ عنوان کتاب در حوزههای داستان، پژوهش ادبی، نقد و نظریه داستان منتشر کرده است.
-
از میان آثار شناختهشدهاش میتوان به «آنک آن یتیم نظرکرده» و «مهاجر کوچک» اشاره کرد که هر دو در حوزه ادبیات نوجوانان و داستان کوتاه مورد توجه قرار گرفتهاند.
-
آثار او فراتر از داستان سادهاند؛ او با تألیف آثار پژوهشی و نظری نیز به تحلیل ادبیات داستانی پرداخته و بدین ترتیب، هم نویسنده و هم منتقد ادبی محسوب میشود.
جوایز و افتخارات
-
دکتر سرشار تا کنون بیش از ۳۰ جایزه کشوری و ملی را در حوزه ادبیات کسب کرده است.
-
در سال ۱۳۸۵، به مناسبت بزرگداشتی که برگزار شد، پیام مقام معظم رهبری خطاب به او صادر گردید: «آقای سرشار حق بزرگی بر ادبیات انقلاب دارند».
-
آثار او مانند «مهاجر کوچک» و «آنک آن یتیم نظرکرده» نیز مورد تقدیر و دریافت لوحهای افتخار قرار گرفتهاند.
برخی از آثار
| رمان و داستان | داستان کودک و نوجوان | مجموعه مذهبی | پژوهشی / اقتباسی |
|---|---|---|---|
| دلفینهای مهربان | نامه آرزوها | از سرزمین نور | تحلیلی داستانی از سوره یوسف |
| اصیلآباد | پای تختهسیاه | 10 قصه از حضرت محمد (ص) | جنگ و صلح |
| غیر از خدا هیچکس نبود | سفر به جنوب | قصههای عمو رحمان | بچههای ساختمان گلها |
| گرداب سکندر | شبح ترسناک | ببارد باران، نبارد باران | شیرین، دختر شرقی |
| نردبان جهان | آنجا که خانهام نیست | خوابهای خوش نوجوانی | حکایتهای عمو رحمان |
| روز پدر | ماهیهای خالقرمز | مهاجر کوچک | پای تخته سیاه |
| پشت دیوار شب | گردش علمی در جزیرهماهی | آنک آن یتیم نظرکرده | مثل روزهای زندگی |
| آبشار ستارهها | جزیرهماهی | داستانهای انقلاب | نوشته روی دیوار |
| سیرک در جزیرهماهی | اگر بابا بمیرد | به دنبال پدر | |
| پرواز با درناها | شهری که مردم آن روی زانو راه میرفتند | ما برگزیدگان |
سرفصلهای دوره آموزش نویسندگی
این دوره، مجموعهای جامع از مباحث نظری و عملی در زمینهی خلق و تحلیل داستان است. این سرفصلها با هدف تقویت توان خلاقیت، شناخت عناصر فنی و درک روح اثر ادبی تنظیم شدهاند.
مبانی و ایدهیابی در نویسندگی
هر داستان، از یک ایده آغاز میشود. ایده میتواند تصویری ذهنی، یک رویداد واقعی، یا حتی پرسشی فلسفی باشد. در بخش نخست این دوره، هنرجویان میآموزند چگونه ذهن خود را برای کشف ایدهها آماده کنند و از زندگی روزمره، اخبار، رؤیاها و تجربیات شخصی، الهام بگیرند. دکتر سرشار با ارائهی تکنیکهای ایدهیابی، به شرکتکنندگان نشان میدهد که چگونه از دل مشاهدات ساده، هستهی اولیهی داستان را بیابند و آن را به طرحی قابل گسترش تبدیل کنند. در این بخش همچنین مباحثی مانند نقش انگیزه در نوشتن، تفاوت ایده و موضوع، و اهمیت صداقت در خلاقیت ادبی بررسی میشود. هدف این است که هنرجو بداند نویسندگی نه محصول الهام ناگهانی، بلکه حاصل انضباط ذهنی و تمرین مستمر است.
عناصر و ساختار داستان
هستهی اصلی این دوره، شناخت عناصر ششگانهی داستان است؛ یعنی پیرنگ، شخصیتپردازی، زاویه دید، زبان و لحن، فضا و درونمایه. هر یک از این عناصر، نقش اساسی در شکلگیری اثر دارند و ارتباطی زنده و پویا با یکدیگر برقرار میکنند.
-
پیرنگ: ساختار رویدادها و نحوهی پیشبرد آنها در داستان. در این بخش، هنرجویان با مفاهیمی چون گرهافکنی، اوج، گرهگشایی و تعلیق آشنا میشوند و یاد میگیرند چگونه روایت خود را منطقی و تأثیرگذار طراحی کنند.
-
شخصیتپردازی: خلق شخصیتهای باورپذیر، چندوجهی و دراماتیک، از چالشهای مهم هر نویسنده است. در دورهی دکتر سرشار، روشهای معرفی غیرمستقیم شخصیت، استفاده از گفتوگو، و نمایش کنشها برای نشان دادن درون انسان بررسی میشود.
-
زاویه دید: انتخاب راوی مناسب، یکی از تصمیمهای سرنوشتساز نویسنده است. با شناخت انواع زاویهدیدها، هنرجو میتواند بهترین شیوهی روایت را برای انتقال حس و معنا انتخاب کند.
-
زبان و لحن: زبان ابزار اندیشه و لحن انعکاس نگرش نویسنده است. هنرجویان در این بخش میآموزند چگونه از زبان به عنوان عنصر زیباییشناختی و نیز ابزاری برای شخصیتسازی بهره بگیرند.
-
فضا: مکان و زمان داستان، فقط پسزمینه نیست؛ بلکه میتواند در شکلگیری معنا و حس اثر نقشآفرین باشد. آموزش توصیف مؤثر فضا، بخشی مهم از این سرفصل است.
-
درونمایه: در نهایت، هر داستان حامل پیامی ضمنی یا پرسشی بنیادین است. در این بخش، هنرجویان یاد میگیرند چگونه درونمایه را از دل پیرنگ و کنشها بیرون بکشند و آن را بهطور طبیعی در بطن اثر جاری سازند.
درک این عناصر، پایهی اصلی مهارت نویسندگی است. این دوره با ارائهی مثالهای دقیق از آثار کلاسیک و معاصر فارسی و جهانی، نشان میدهد که چگونه هماهنگی میان این عناصر، اثری ماندگار میآفریند.
ابزارها و قالبهای روایی
در ادامهی دوره، به مباحث پیشرفتهتری مانند ابزارهای روایت و قالبهای نزدیک به داستان پرداخته میشود. ابزارهای روایت شامل شگردهایی مانند گفتوگو، توصیف، فلشبک، مونولوگ درونی، حذف و تعلیق است که هر کدام تأثیری ویژه بر ریتم و تأثیرگذاری اثر دارند. هنرجویان در این بخش یاد میگیرند چگونه از این ابزارها بهدرستی استفاده کنند تا روایتشان طبیعی، پویا و خواندنی باشد. همچنین، آشنایی با قالبهایی چون داستان کوتاه، داستانک، روایت خلاق و خاطرهنگاری ادبی به شرکتکنندگان کمک میکند تا دامنهی بیان خود را گسترش دهند. دکتر سرشار تفاوتها و مرزهای میان این قالبها را تشریح میکند و با تمرینهای مقایسهای، درک عملی از ویژگیهای هر قالب به دست میدهد.
در بخش پایانی، هنرجویان با خصوصیات داستان کوتاه به عنوان یکی از مهمترین فرمهای ادبی معاصر آشنا میشوند؛ از ایجاز و تمرکز گرفته تا پایانبندی تأثیرگذار. این شناخت، راه را برای خلق آثار ادبی کوتاه اما عمیق و ماندگار هموار میکند.
مجموعه کتاب های توصیه شده توسط استاد سرشار به هنرجویان این دوره آموزشی

دوره آموزش نویسندگی با رویکرد داستان نویسی برای چه کسانی مفید است؟!
شاید علاقهمندان به حوزه کتاب و نویسندگی، کتابهای مختلفی در حوزه نویسندگی بخوانند. اما تاثیر کارگاه نویسندگی، کلاس آموزشنویسندگی، حضور در مدرسه نویسندگی و ارتباط با اساتید هیچوقت با کتاب و متون عوض نمیشوند. هر کسی که به حوزه نوشتن، رمان نویسی یا نوشتن رمان، فیلمنامه نویسی، داستان کوتاه و هر نوعی از داستان علاقه داشتهباشد میتواند مخاطب دوره اموزش نویسندگی با رویکرد داستان نویسی باشد.
-
نویسندگان و داستاننویسان: کسانی که به رمان، داستان کوتاه یا فیلمنامه علاقه دارند و میخواهند قلم خود را حرفهایتر کنند.
-
تولیدمحتواکنندگان: افرادی که برای شبکههای اجتماعی، برندها یا رسانهها محتوا تولید میکنند و میخواهند نوشتارشان جذابتر، خلاقتر و مؤثرتر شود.
-
معلمان و سخنرانان: کسانی که به انتقال مؤثر مفاهیم اهمیت میدهند و میخواهند با کلمات تأثیر بیشتری بر مخاطب بگذارند.
مخاطبین این دوره چه کسانی هستند؟
این دوره مخصوص کسانیه که با تمام وجود عاشق نوشتنن و میخوان یاد بگیرن چطور ایدهها، تجربهها و احساساتشون رو به داستانهایی زنده و ماندگار تبدیل کنن.
اگه شما هم یکی از گروههای زیر هستین، این دوره دقیقاً برای شماست
✅ علاقهمندان به نویسندگی و داستانگویی که هنوز نمیدونن از کجا شروع کنن و دنبال یه مسیر مطمئن هستن.
✅ دانشجویان و فارغالتحصیلان رشتههای ادبیات، هنر، سینما یا رسانه که میخوان مهارت نوشتن خلاق رو به سطح حرفهای برسونن.
✅ نویسندههای تازهکار که ایدههای خوبی دارن ولی نمیدونن چطور اونها رو به داستان منسجم تبدیل کنن.
✅ افرادی که ذهن پُر از تصویر و خیال دارن و میخوان یاد بگیرن چطور این تصاویر رو به روایتهای تأثیرگذار تبدیل کنن.
✅ علاقهمندان به فیلمنامهنویسی، تولید محتوا و داستانسرایی در رسانههای دیجیتال که میخوان اصول روایت رو درست و حرفهای یاد بگیرن.
✅ نویسندگان در مسیر رشد که دنبال بازخورد دقیق، تحلیل حرفهای و آموزش از یک استاد باتجربه هستن.
✅ کسانی که به دنبال بیان شخصی و رشد فردی از طریق نوشتناند و میخوان یاد بگیرن چطور از دل تجربههای خودشون داستان خلق کنن.
این دوره برای چه کسانی مناسب نیست؟
همه میتونن بنویسن، اما همه حاضر نیستند برای بهتر نوشتن تلاش کنن.
اگر یکی از موارد زیر در مورد شما صدق میکنه، شاید این دوره هنوز براتون مناسب نباشه
❌ اگه فقط دنبال یه سرگرمی ساده هستین و حوصله تمرین و بازنویسی ندارین.
❌ اگه فکر میکنین نویسندگی فقط یه استعداد ذاتی هستش و نیازی به یادگیری نداره.
❌ اگه تمایل ندارین بازخورد بشنوین یا روی نوشتههاتون کار کنین.
❌ اگه علاقهای به خوندن، تحلیل و یادگیری از تجربهی دیگران ندارین.
❌ اگه انتظار دارین بدون تمرین، در مدت کوتاه تبدیل به نویسندهی حرفهای بشین!
نویسندگی راهیه که با علاقه شروع میشه، با تمرین رشد میکنه، و با هدایت استاد مسیرش روشنتر میشه.
اگر اهل یادگیری، تجربهکردن و رشد شخصی هستین، این دوره دقیقاً همون جاییه که باید باشید.
پیش نیاز های شرکت در دوره نویسندگی
با توجه به اینکه در این دوره از نکات ابتدایی نویسندگی تا اصول داستان نویسی تدریس می شود، اگر به دنبال ورود به دنیای نوشتن، نویسندگی خلاق، نویسندگی ادبی و حتی نویسندگی علمی هستید، و علاقه و انگیزه کافی برای داستان نویسی دارید، کلاس نویسندگی برای شما مفید است. اگر قصد دارید ایده های ذهنی خود را با استفاده از روش های اصولی به یک داستان خوب و جذاب برای مخاطب تبدیل کنید، پش نیاز شرکت در دوره نویسندگی را دارا هستید.
پس از اتمام دوره نویسندگی چه چیزهایی یاد میگیریم؟!
طرح درس کلاس داستان نویسی به تفصیل در صفحه موجود است اما به صورت خلاصه شما در ابتدای دوره نویسندگی، با نکات اولیه در مورد هنر و نویسندگی و اینکه چرا باید برای آموزش نوشتن در این دوره ها شرکت کنیم توضیح داده می شود. در ادامه راه های ایدهیابی برای موضوعات و موقعیتهای مختلفی که قابلیت تبدیل شدن به داستان را دارند بیان میشود. و در نهایت عناصر ششگانه داستان (پیرنگ، شخصیتپردازی، زاویه دید، زبان و لحن داستان و فضاسازی) و روشهایی که ایده مدنظر را به یک داستان تبدیل کنیم آموزش داده میشود.
آیا دوره نویسندگی منابع کمک آموزشی نیز دارد ؟
شما می توانید در فروشگاه طلوع حق، کتاب هایی که استاد در دوره به آن اشاره کرده اند را سفارش دهید و استفاده کنید.
پیشینه، نقش و اهمیت داستان در زندگی انسان
داستان و داستانگویی پدیده ای است که پیشینه ی آن، به قدمت پیدایش زبان و گویایی آدمیزاد است. آن چنان که، تقریبا هیچ قوم و ملت کهنی را نمی توان یافت که دارای داستانها و حکایتهای مذهبی، حماسی، اجتماعی، مذهبی و امثال آنها نباشد.
گفته میشود: یکی از مهم ترین خواستگاه های نخستین قصه ها، اعتقادات دینی و مذهبی بشر است. بیشتر قصه ها و افسانه های دوران باستان، ریشه در باورهای دینی بشر دارد.حتی در قصه های سرگرم کننده و غیر دینی، رنگ و صبغه ی اعتقادات ما بعد الطبیعی بشر، در قالب خدایان افسانه ای، نمودار شده است.
جهت خرید کتاب اینجا کلیک کنید
نقش ادبی:کارکردها، آفات
نقد در لغت به معنی (محک زدن)، (سنجیدن)، (تشخیص خوب از بد)، (آشکار کردن محاسن و معایب)، (بهین چیزی را برگزیدن و نظر کردن در اهم، به قصد بازشناسی سره از ناسره) و (تشخیص زر خالص از ناخالص) است. هرگاه این کار در مورد آثار ادبی صورت پذیرد، حاصل آن را (نقد ادبی) گویند.
جهت خرید کتاب اینجا کلیک کنید
سلول بنیادین داستان
در این کتاب کوچک، کوشش ما بر این است که پس از بحثی کوتاه درباره ی چیستی(ماهیت) این نقطه آغاز شکل گیری ابداع ادبی – صرفا داستان – در ضمیر نویسنده، با استفاده از تجربه های عملی نویسندگان مختلف ئاخلی و خارجی، راههای فعال سازی ذهن را، برای کسب آمادگی هرچه بیشتر و سریع تر، در جهت ایجاد نقطه ی آغاز مذکور، و پرورش صحیح آن، بیان کنیم.
جهت خرید کتاب اینجا کلیک کنید
روش ارائه این دوره به چه صورت است؟!
دوره های مدرسه مهارتی طلوع، تماما مبتنی بر جدیدترین استانداردهای جهانی آموزشی و تجربه آموزشی 8 ساله موسسه طلوع تهیه شده است. دوره داستان نویسی در استودیوی آموزشی با بهترین کیفیت صدا و تصویر ضبط شده و امکان مشاهده بارها و بارهای هر قسمت به راحتی وجود دارد. ویژگیهای شاخص این دوره:
- سبک آموزشی نوین: تدریس اساتید با شیوه نامه آموزشی موسسه طلوع مبتنی بر استانداردهای آموزش جهانی است و با نظارت کارشناس و کارگردان آموزشی می باشد.
- تمرین: در قسمت های مختلف دوره، تمرین هایی گذاشته شده است که توسط استاد طراحی شده است. پس از ارسال تمرین توسط دانشجو، استاد دوره تمرین را بررسی و نظر و راهنمایی های خود را برای دانشجو ارسال مینماید یعنی در طول دوره چند بار امکان استفاده از نظر استاد به صورت شخصی برای خود را خواهید داشت.
- ارتباط با استاد: در طی دوره و حتی پس از اتمام، امکان ارتباط با استاد و ارائه سوالات و چالش ها امکان پذیر خواهد بود.
- گواهینامه: پس از طی کامل همه قسمت های دوره، گذراندن آزمونو ارسال تمارین پروژه نهایی گواهینامه شما صادر خواهد شد.
- ضمانت بازگشت وجه: چنانچه تا سه روز پس از خرید دوره به هر دلیل از محتوای آموزشی رضایت نداشتید، میتوانید با واحد پشتیبانی تماس گرفته و وجه پرداختی خود را بهطور کامل دریافت نمایید.
توجه: با توجه به متد استریمینگ آموزشی در مدرسه مجازی طلوع، و نیاز به شرکت در مراحل طراحی شده مانند تمارین و آزمون ها، نمایش محتوای دوره تنها از طریق مراجعه با پروفایل خود به سایت مقدور است و نیازی به دانلود ویدئوها نمیباشد و این امکان نیز وجود ندارد. محتوای آموزشی برای همیشه در دسترس شماست و میتوانید بارها و بارها آن را مشاهده نمایید و حتی از به روزرسانی های احتمالی آن بهره مند گردید.





